فيزيوتراپي

افراد داراي ناتواني هاي جسمي و سالمندان اقشار مهمي در جامعه هستند كه در اكثر مواقع از مشكلات حركتي رنج مي برند. اين دسته از افراد براي درمان مشكلات خود نيازمند انجام فيزيوتراپي و توانمندسازي از نظر حركتي مي باشند. از اين رو پيشنهاد ما به افراد داراي چنين وضعيتي انجام فيزيوتراپي در منزل به عنوان نمونه اي از فيزيوتراپي مي باشد.

فيزيوتراپي در منزل، نمونه اي از درمان در منزل

افراد داراي ناتواني هاي جسمي و سالمندان اقشار مهمي در جامعه هستند كه در اكثر مواقع از مشكلات حركتي رنج مي برند. اين دسته از افراد براي درمان مشكلات خود نيازمند انجام فيزيوتراپي و توانمندسازي از نظر حركتي مي باشند. اما همان طور كه شما نيز آگاهيد بسياري از آن ها توانايي حضور در مراكز درماني را دارا نيستند. از اين رو پيشنهاد ما به افراد داراي چنين وضعيتي انجام فيزيوتراپي در منزل به عنوان نمونه اي از درمان در منزل مي باشد.

واژه  فيزيوتراپي كه در از آن در زبان لاتين تحت عنوان Physical Therapy ياد مي كنند، از دو واژه  Physical به معني فيزيكي وجسماني و Therapy به معني درمان گرفته شده است. اصطلاح فيزيوتراپي به معناي درمان فيزيك بدن انسان يا همان جسم انسان است. فيزيوتراپي در منزل كه يكي از شاخه هاي توانبخشي و مراقبت هاي درمان در منزل مي­باشد، خدمتي است كه به بررسي وضعيت افراد مبتلا معلوليت هاي جسمي و حركتي و ارزيابي وضعيت آن­ها و در نهايت درمان اختلالات آنان مي­پردازد.

فيزيوتراپي  در منزل علمي است كه در عين بهبود كيفيت زندگي افراد مبتلا به معلوليت و اختلالات حركتي، از ايجاد آسيب در اين دسته از افراد نيز پيشگيري مي­كند. فيزيوتراپي در منزل هم شاخه­اي از توانبخشي است و هم در مراقبت­هاي ويژه در منزل از افراد داراي شرايط خاص و حاد، نقش به سزايي دارد. فيزيوتراپي در منزل مختص يك سن و سال خاص نيست و در حفظ عملكردهاي حركتي، مراقبت و مديريت بيماري­هاي مزمن و نيز آموزش به فرد مبتلا به اين گونه اختلالات و اطرافيان او، براي بيماران در هر رده سني كه باشند، توصيه مي­شود.  به افراد داراي كم تواني، در محل زندگي آن ها به منظور حفظ توانايي­هايشان كمك مي كند. به افرادي كه از بيماري پيش رونده­اي مانند ام اس رنج مي برند،  در منزل آن ها ياري مي رساند كه توانايي­هايشان را حفظ كنند و به اشخاصي كه فاقد يك سري از توانايي­ها به صورت مادرزادي و يا اكتسابي هستند، مساعدت مي كند كه توانايي­هاي جايگزيني را يافته و به اين ترتيب حداكثر استقلال را در زندگي فردي و اجتماعي خود كسب كنند.

ماهيت فرآيند فيزيوتراپي در منزل

فيزيوتراپي در منزل خدمتي است كه با نظارت و راهنمايي فردي تحت عنوان فيزيوتراپيست در منزل بيمار انجام شده و شامل مراحل بررسي، تشخيص، برنامه ريزي، مداخله و ارزيابي مي باشد كه در ادامه به بررسي اين مراحل خواهيم پرداخت:

• بررسي

 در اين مرحله، فيزيوتراپيست به معاينه نقص­هاي موجود در بدن بيمار، محدوديت­هاي عملكردي او، ناتواني يا كم تواني­ها و ديگر مشكلات شخص داراي كم تواني يا ناتواني حركتي مي­پردازد. اين اختلالات توسط آزمايشات ويژه و غربالگري بررسي شده و پس از ارزيابي نتايج كسب شده از آناليز آن­ها، در چارچوب يك سري فرآيندها و اعمال منطقي به اختلالات موجود در شخص پي برده مي­شود.

• تشخيص

پس از مشاهده نتيجه هاي كسب شده از آزمايشات بيمار و ارزيابي وضعيت او، تشخيص صورت مي­پذيرد. اين تشخيص­ها شامل نقص حركتي شخص، محدوديت­هاي حركتي، كم تواني، ناتواني يا سندروم مي باشد.

• برنامه ريزي

اگر بعد از انجام مرحله تشخيص معين شود كه شرايط بيمار به گونه اي است كه براي درمان نيازمند مداخله از طريق فيزيوتراپي در منزل مي باشد، برنامه­ريزي با هدف كمك به بهبود اوضاع او و آموزش به خود بيمار و اطرافيان وي شروع مي­گردد. اين برنامه­ريزي در نهايت به مداخله در درمان شخص داراي اختلال حركتي، مختوم مي گردد.

• مداخله

پس از انجام برنامه ريزي مناسب براي درمان، مداخله در درمان بيمار به منظور جلوگيري از آسيب­ها، رفع محدوديت­هاي حركتي، راهنمايي و مشاوره به شخص داراي ناتواني يا كم تواني و … آغاز مي گردد.

• ارزيابي

در مرحله ارزيابي، فيزيوتراپيست مجددا به انجام معاينات و غربالگري هاي خاص پرداخته و نتايج به دست آمده را مورد ارزيابي قرار مي­دهد تا وضعيت بيمار و روند پيشرفت او را مورد اندازه گيري قرار دهد.

علل استفاده افراد از فيزيوتراپي در منزل

• كمك به كاهش درد در محل زندگي شخص
• كمك به بهبود توانايي­هاي حركتي شخص در منزل او
• پيشگيري از صدمه هايي كه ممكن است در اثر ورزش رخ دهد و يا كمك به ترميم اين دسته از آسيب­ها در منزل بيمار
• جلوگيري از ناتواني يا كم تواني بر اثر برخي جراحي­ها در منزل فرد
• توانبخشي در منزل به افرادي كه دچار سكته مغزي شده و يا تصادف كرده اند
• توانبخشي افراد پس از عمل جراحي و در منزل
• كمك به كنترل ادرار و مدفوع به خصوص در سالمندان در منزل آنان
• كمك به بهبود تعادل فرد به خصوص سالمندان براي پيشگيري از زمين خوردن در محل زندگي شخص
• آموزش استفاده از عضو مصنوعي در منزل
• اموزش استفاده از وسايل كمكي مانند عصا و واكر در محل زندگي
• تجويز اسپلينت يا بريس

چه افرادي نياز به فيزيوتراپي در منزل دارند؟

فيزيوتراپي در منزل در بخش­هاي وسيع و متنوعي فعاليت دارد. به همين دليل نيز افراد مختلفي براي بهره گيري از خدمات ان اقدام مي كنند.گاهي اوقات ممكن است شخص متقاضي يك كودك معلول باشد، گاه يك جوان ورزشكار و گاهي نيز يك فرد سالمند.

مطلب از جهاد دانشگاهي علوم پزشكي تهران